زلمی خلیلزاد، نماینده سابق آمریکا در امور صلح افغانستان، می‌گوید تصمیم طالبان در زمینه منع آموزش دختران، مغایر وعده‌های قبلی آنان و «موقتی» نیست، و تلاش شماری از رهبران طالبان که با این ممنوعیت مخالف‌اند، نیز به جایی نرسیده است.

او در یک رشته توییت، با اشاره به ممنوعیت زنان از شرکت در آزمون ورودی دانشگاه‌‌ها [و آموزشگاه‌های خصوصی] می‌گوید:‌ «این تصمیم، فرمان‌های قبلی را در مورد منع تحصیلات عالی زنان مستحکم‌تر می‌کند.»

به‌تازگی سندی از وزارت تحصیلات عالی طالبان منتشر شد که در آن، از دانشگاه‌های خصوصی خواسته شده است که از ثبت‌نام و شرکت دادن متقاضیان زن در آزمون ورودی خودداری کنند. در این فرمان مکتوب هشدار داده شده است که با متخلفان برخورد خواهد شد.

زلمی خلیلزاد به طالبان توصیه کرده است که اگر می‌‌خواهند از سقوط کشور جلوگیری کنند، باید انجام اقدامات موثرتری را در پیش گیرند: «علمای برجسته اسلام در سطح جهان، مانند مولوی عبدالحمید [امام‌جمعه اهل سنت زاهدان در ایران]، به صراحت اعلام کردند که این ممنوعیت [آموزش دختران و زنان] غیراسلامی و فاقد مشروعیت دینی است.»

این چندمین بار است که خلیلزاد به اظهارات مولوی عبدالحمید اشاره می‌‌کند.

زلمی خلیلزاد می‌گوید اکثریت مردم افغانستان با فرمان ممنوعیت آموزش زنان و دختران مخالف‌اند و به همین دلیل، این فرمان طالبان «مشروعیت مردمی» نیز ندارد.

او می‌افزاید: «این تصمیم بر اساس مشورت با رهبران کلیدی طالبان گرفته نشده است، و بنابراین، نقض یک اصل کلیدی حکومت اسلامی است. این یک تصمیم دیکتاتوری و غیرمنطقی است که باعث تشدید رنج مردم افغانستان و افزایش انزوای بین‌المللی این کشور خواهد شد.»

زلمی خلیلزاد مذاکراتی طولانی با طالبان انجام داد که برآیند آن، امضای توافق‌ صلح دوحه میان آمریکا و طالبان بود که جدول زمان‌بندی‌شده برای خروج نیروهای خارجی از افغانستان را مشخص می‌کرد.

شماری از افغان‌ها، امضای توافق‌ صلح دوحه میان آمریکا و طالبان را از دلایل سرنگونی حکومت سابق افغانستان می‌دانند.

طالبان در اوایل دی‌ سال جاری خورشیدی، آموزش زنان و دختران را در دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های خصوصی، و کار زنان را در نهادهای غیردولتی ممنوع کردند. این دو تصمیم با موجی از انتقادها در داخل و خارج از افغانستان مواجه شد. 

زنان معترض در چندین استان افغانستان به خیابان‌ها آمدند و علیه طالبان شعار دادند. با وجود سرکوب‌ها، اعتراضات زنان افغانستان در گوشه‌و‌کنار کشور همچنان ادامه دارد.

شمار زیادی از کشورها نیز از طالبان خواستند که ممنوعیت کار و آموزش زنان را لغو کنند، اما آن‌ها این درخواست‌ها را نپذیرفتند.

طالبان در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ بر افغانستان تسلط یافتند و در نخستین اقدام رسمی خود، دختران دانش‌آموز کلاس ششم دبستان به بالا را از ادامه تحصیل محروم کردند و پس از آن، وضع محدودیت‌های شدید دیگر بر آزادی‌های فردی و اجتماعی زنان آغاز شد.

این اقدامات طالبان در حالی صورت می‌گیرد که مذاکره‌کنندگان این گروه در جریان مذاکره با ایالات متحده آمریکا، حکومت سابق و برخی از سیاسیون و رهبران قومی افغانستان، اطمینان داده بودند که به رعایت حقوق زنان و ارزش‌های انسانی و حقوق‌بشری پایبند خواهند بود.

طالبان تاکید دارند که نظام آنان «اسلامی» است و اجرای احکام شرعی برای آنان اولویت دارد، و در این زمینه هیچ نرمشی از خود نشان نمی‌دهند.